Zadania pielęgniarki szkolnej zgodnie z ustawą o opiece zdrowotnej nad uczniami

Opieka zdrowotna nad uczniami jest realizowana w szkole i obejmuje:

• profilaktyczną opiekę zdrowotną,
• promocję zdrowia.

Profilaktyczna opieka zdrowotna jest sprawowana nad uczniami do ukończenia 19. roku życia, a w przypadku uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – do ukończenia szkoły ponadpodstawowej.

Opieka zdrowotna nad uczniami ma na celu:

• ochronę zdrowia uczniów,
• kształtowanie u uczniów postaw prozdrowotnych.

Wyżej wymienione cele są realizowane przez:

• działania na rzecz zachowania zdrowia oraz zapobiegania powstawaniu lub rozwojowi chorób, w tym chorób zakaźnych;
• wczesne wykrywanie problemów zdrowotnych i czynników ryzyka;
• edukację zdrowotną i promocję zdrowia, w tym aktywności fizycznej i sportu oraz prawidłowego żywienia;
• udzielanie pierwszej pomocy.

Świadczenia pielęgniarki szkolnej obejmują:

• świadczenia profilaktyczne, w tym wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych,
• kierowanie postępowaniem przesiewowym oraz sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów, kierowanie uczniów na badania bilansowe,
• czynne poradnictwo dla uczniów z  problemami zdrowotnymi oraz  sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością,
• udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów, zatruć,
• świadczenia grupowej profilaktyki fluorkowej,
• realizowanie zleceń lekarskich,
• udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej,
• współpraca z  dyrektorem szkoły i  nauczycielami w  sprawach dotyczących bezpieczeństwa uczniów (w tym epidemiologicznego), warunków higienicznych w  szkole, żywienia oraz edukacji zdrowotnej.

• Jest to proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne
  i społeczności, w której żyją
• Są to zaplanowane, różnorodne działania edukacyjne, ukierunkowane na udzielanie ludziom pomocy w uzyskaniu kompetencji, dzięki którym mogą oni podejmować działania dla ochrony, utrzymania i umacniania swego zdrowia.

Cele edukacji zdrowotnej w szkole. Udzielanie uczniom pomocy w:

• poznawanie siebie, śledzeniu przebiegu swojego rozwoju, identyfikowaniu i  rozwiązywaniu problemów zdrowotnych,
• zrozumieniu, czym jest zdrowie, od czego zależy, dlaczego i jak należy o nie dbać,
• rozwijaniu poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ludzi,
• wzmacnianiu poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości,
• rozwijaniu umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających dobremu samopoczuciu i pozytywnej adaptacji do zadań i wyzwań codziennego życia,
• przygotowaniu się do uczestnictwa w działaniach na rzecz zdrowia
  i tworzenia zdrowego środowiska w domu, szkole, miejscu pracy, społeczności lokalnej.

Obszary tematyczne edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży

• Dbałość o ciało (np. higiena rąk, dbałość o zęby, samokontrola masy ciała, samobadanie piersi i jąder, ochrona przed nadmiernym nasłonecznieniem, zagrożenia związane z upiększaniem ciała).
• Edukacja do zdrowia psychicznego (np. rozwijanie zasobów psychologicznych dla zdrowia i umiejętności życiowych, poszukiwanie, przyjmowanie i dawanie wsparcia).
• Edukacja żywieniowa.
• Edukacja do zwiększenia aktywności fizycznej.
• Edukacja do bezpieczeństwa.
• Edukacja do zdrowia seksualnego.
• Edukacja w zapobieganiu zachowaniom ryzykownym.
• Edukacja do bycia aktywnym pacjentem.

• Pielęgniarka szkolna zajmuje się udzielaniem świadczeń profilaktycznych, w tym wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych.Przeprowadzanie testów przesiewowych u dzieci i młodzieży to wiodący element profilaktyki.Celem testu przesiewowego jest wstępna identyfikacja, dzięki zastosowaniu szybkiej i prostej metody badania, nie rozpoznanych dotąd chorób lub zaburzeń w okresie, gdy można jeszcze odwrócić proces chorobowy lub zahamować tempo jego rozwoju.Testy te wyodrębniają w populacji osoby, które prawdopodobnie mają daną chorobę lub zaburzenie (dodatni wynik testu) i osoby, które prawdopodobnie ich nie mają (ujemny wynik testu).Testy przesiewowe są istotną składową bilansów zdrowia dzieci i młodzieży, poprzedzają one każde profilaktyczne badanie lekarskie w określonych grupach uczniów wyodrębnionych ze względu na etap edukacji szkolnej.Kontakty i rozmowy z uczniem przy okazji wykonywania testów przesiewowych, są dobrą sposobnością do jego edukacji zdrowotnej, przekazania mu informacji o zdrowym stylu życia, w tym prawidłowym żywieniu i aktywności fizycznej, koniecznych szczepieniach ochronnych.

Zdjęcie brgfx / Freepik

Rower to świetny środek transportu. Ułatwia poruszanie się po zatłoczonych miastach, a także po szosach i ścieżkach poza nim. Jazda na nim jest niezwykle przyjemna – szczególnie tam, gdzie możemy obcować z naturą i wdychać świeże powietrze. Nic więc dziwnego, że jest tak lubiany wśród wszystkich grup wiekowych. To również jeden z lepszych sposobów na bezpieczny trening całego ciała.

Wiesz już, co daje jazda na rowerze? Zaopatrz się w dobry jednoślad lub przygotuj go do kolejnego sezonu i … ruszaj w trasę.

Poprawa wydolności

Jazda na rowerze, jako trening aerobowy, poprawia też wydolność.

Poprawa samopoczucia

Dzięki jeździe na rowerze możesz łatwiej poradzić sobie z codziennym stresem i zadbać o zdrowy sen.

Utrzymanie prawidłowej masy ciała

Ruch zużywa energię, a więc spala kalorie, które dostarczasz swojemu organizmowi wraz z pożywieniem. Regularnie jeżdżąc na rowerze, można łatwiej utrzymać prawidłową masę ciała. Co ważne, rower jest znacznie mniej obciążający niż np. bieganie, dlatego nadaje się nawet dla osób ze znaczną nadwagą.

Wspomaganie dla serca i układu krążenia

Jazda na rowerze to wysiłek, który podnosi tętno i sprawia, że krew w żyłach krąży szybciej. Dzięki temu wspomaga kondycję serca oraz całego układu krwionośnego.  Tym samym pomaga uniknąć tak groźnych i częstych schorzeń jak miażdżyca, zawał serca lub udar. Zapobiega też powstawaniu żylaków i zakrzepów.

Silne mięśnie, zdrowe stawy i kręgosłup

Podczas jazdy na rowerze do pracy pobudzanych jest wiele grup mięśniowych. Dlatego efektem regularnych przejażdżek mogą być: lepsza postawa i sylwetka, zwiększona siła, zmniejszone bóle kręgosłupa.

Zdjęcie KMP w Toruniu

Masz dwie nogi, które zostały stworzone do tego, żebyś chodził. Pierwotny człowiek prawdopodobnie chodził około 8 mil dziennie, żeby uciec od niebezpieczeństwa, żeby się najeść, żeby znaleźć pokarm. A ty, ile dzisiaj chodzisz?

Oto 10 korzyści ze spacerów. Czy o wszystkich słyszałeś?

• Obniżanie stresu – oto najważniejsza korzyść ze spacerów. Chodzenie obniża kortyzol, przez co obniża się nasz stres. Kiedy obniżamy kortyzol i stres, odczuwamy mniej lęków, mniej różnego rodzaju napięć w naszym organizmie. Mniej trosk oznacza więcej dobrego snu.
• Dużo mniej bólu. Spacery wzmacniają produkcję naturalnych opioidów w naszym organizmie. Opioidy to uśmierzające ból hormony czy związki naturalnie produkowane przez organizm. Dzięki spacerom mamy dużo więcej takich procesów w naszym organizmie, przez co unikamy stanów zapalnych.
• Poprawa gęstości kości. Utrata gęstości związana jest z naszym wiekiem. Jeśli regularnie spacerujesz, tzw. osteoporoza czy inne choroby związane z utratą gęstości kości będą występować rzadziej w twoim organizmie.
• Poprawa pracy mięśni lędźwiowych. To, że się ruszasz sprawia, że będziesz mieć dużo mniej bólów w dolnej części kręgosłupa w tzw. krzyżu.
• Wzmocnienie mięśni stóp. Spacer poprawia twoją postawę, stabilność bioder, pleców, karku –gwarantowana jest stabilność całego twojego organizmu.
• Oczyszczanie komórkowe. Dzięki temu, że się ruszasz, twoje komórki oczyszczają się z toksyn.
• Poprawa trawienia. Jeśli zaczniesz chodzić zaraz po zjedzeniu posiłku, dużo szybciej spalasz tzw. cukier – glukozę – przez co będziesz w stanie dużo szybciej spalać tkankę tłuszczową. Ponieważ się ruszasz i potrzebujesz energii, twoje ciało szybciej dostaje się do cukru i szybciej spala tłuszcz.
• Naturalne odchudzanie. Nie musisz biegać. Wystarczy, że chodzisz. Wystarczy, że się ruszasz. Nasze ciało potrzebuje energii do tego ruchu. Kiedy siedzisz, nie potrzebujesz tyle energii. Kiedy się ruszasz, spalasz swoją tkankę tłuszczową.
• Eliminacja toksyn, pobudzony układ limfatyczny. Kiedy się ruszamy, oczyszczamy swoje ciało. Dlatego spacery są idealne do tego, by pozbyć się problemów związanych z toksynami w organizmie.

Reakcja na stres

Stres to negatywny stan emocjonalny, przeciążenie wywołane sytuacją trudną, konfliktową, chorobą, przykrym przeżyciem, zmartwieniem, ale też wpływem bodźców fizycznych, np. hałasu czy zbyt wysokiej temperatury.

Stres to mobilizacja sił organizmu w sytuacjach obciążających, które przekraczają możliwości ucznia.

Etapy reakcji na stres:

• stadium reakcji alarmowej – mobilizacja sił organizmu,
• stadium odporności – względna adaptacja, przystosowanie do stresora,
• stadium wyczerpania – utrata zdolności obronnych w wyniku zbyt intensywnego i długotrwałego działania stresora, co może w rezultacie doprowadzić do reakcji patologicznych, np. chorób psychosomatycznych.

To czy dana sytuacja będzie stresująca zależy od samego człowieka i jego sposobu myślenia, np. dla jednego ucznia występ na uroczystości szkolnej będzie budził lęk, a dla drugiego będzie wyzwaniem, próbą sprawdzenia siebie.

Odporność na stres wynika z wielu czynników, np. cech osobowości, temperamentu, systemu wartości, obrazu siebie, poczucia samoskuteczności, wsparcia społecznego, doświadczeń życiowych itp.

Objawy somatyczne stresu:

• przyspieszone bicie serca,
• dolegliwości żołądkowe,
• suchość w ustach,
• bóle głowy,
• obniżona odporność,
• częste infekcje,
• biegunki.

Objawy motoryczne stresu (wzmożone napięcie mięśni szyi, drżenie, gwałtowne ruchy), a także reakcje psychiczne:

• spadek koncentracji uwagi,
• lęk przed porażką,
• myślenie w kategoriach „wszystko albo nic”,
• postawy roszczeniowe,
• skupianie się na negatywach,
• dyskredytowanie pozytywów,
• zaniedbywanie prac szkolnych,
• drażliwość,
• apatia,
• agresja,
• fantazjowanie.

Skutki długotrwałego stresu

Długotrwały stres prowadzi do spadku motywacji, a niekiedy wręcz lęku przed chodzeniem do szkoły. Dziecko zamyka się w sobie, staje się smutne i przygnębione. Często rodzicom dziecka i nauczycielom trudno zrozumieć jego opuszczenie się w nauce, gdyż pozornie zachowanie ucznia nie wzbudza podejrzeń o zaburzenia depresyjne.

Jak zmniejszyć stres u dzieci?

Oto kilka technik, które pomagają zwalczyć negatywne skutki stresu:

• ruch i relaks,
• lepsza organizacja życia codziennego,
• określanie hierarchii zadań i celów,
• przekazanie części pracy innym,
• zachowania asertywne,
• ćwiczenia relaksacyjne,
• techniki zmniejszania lęku,
• pozytywne myślenie,
• czas na odpoczynek,
• ćwiczenia odprężająco-koncentrujące,
• kontrola oddechu,
• rozmowy,
• poczucie humoru,
• ćwiczenie dystansu do problemów,
• techniki wizualizacji stresu

Światowy Dzień Mycia Rąk to inicjatywa UNICEF, skierowana jest do różnych grup społecznych, obchodzona jest corocznie 15 października. To ogólnoświatowa akcja, która ma edukować i uświadamiać wagę zagrożenia wynikającego z chorób zakaźnych i lekceważenia mycia rąk.

Mycie rąk to podstawowa czynność związana z higienicznym trybem życia. Czynność ta powinna być wykonywana jak najczęściej, zwłaszcza w dobie pandemii wirusa SARS-COV-2 i transmisji wirusa także na skażonych dłoniach i przedmiotach. Mycie rąk może być skuteczną metodą zapobiegania wielu chorobom „brudnych rąk” – pod warunkiem zastosowania prawidłowej techniki mycia rąk.

Jakie choroby mogą nas spotkać w wyniku niedostatecznej higieny dłoni?

Główną przyczyną zachorowań jest znajdujący się na naszych dłoniach, jedzeniu lub napojach, patogen, który wywołuje daną chorobę i zostaje przeniesiony do naszych ust. Niewłaściwie umyte więc warzywa i owoce lub nieodpowiednia higiena rąk przybliżają nas do zakażenia.

Najbardziej narażone na rozwój chorób są niemowlęta, dzieci w wieku żłobkowym, przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ponieważ ich odporność jest niedostatecznie rozwinięta, a przy tym ich kontakt z zarazkami jest największy (zabawki, pluszaki, przybory szkolne oraz zanieczyszczony piasek). Podobne ryzyko występuje u osób dorosłych nie stosujących się do zalecanych zasad codziennej higieny osobistej, prawidłowego mycia żywności.

Choroby „brudnych rąk”:

• Wirusowe zapalenie wątroby typu A (żółtaczka pokarmowa) – typowa choroba brudnych rąk. Wywoływana przez enterowirusa HAV, przenoszona drogą pokarmową poprzez zanieczyszczone pokarmy lub napoje. Wirus zostaje wydalany z kałem, więc wystarczy, że nosiciel wirusa nie umyje rąk po skorzystaniu z toalety i poda komuś dłoń, bądź co gorsza – zacznie przygotowywać posiłek dla rodziny i już dochodzi do zarażenia. Choroba ma charakterystyczne objawy jak żółta skóra i spojówki, gorączka oraz biegunka. U dzieci zwykle przebiega bezobjawowo i nigdy nie przechodzi w formę przewlekłą.
• Zarażenie rotawirusami. Narażone są na nie dzieci w wieku przedszkolnym. Objawia się ono nasilonymi wymiotami oraz biegunką, co prowadzi do szybkiego odwodnienia organizmu. Dolegliwości mogą trwać kilka dni, co osłabia dziecko.
• Tasiemiec – dokładniej tasiemiec bąblowiec, który głównie znajduje się na leśnych owocach. Przenoszony głównie przez mocz lisa w postaci jajek, które w organizmie przekształcają się w larwy. Może być bardzo niebezpieczny dla człowieka – usadowiony w mózgu może spowodować śmierć. Szczególnie dotkliwa również dla małych dzieci, gdyż wywołuje ostry kaszel, duszności i bóle w klatce piersiowej. Warto więc dokładnie myć każde zbierane w lesie jagody, jeżyny czy poziomki oraz unikać kontaktu z dzikimi zwierzętami.
• Salmonella – lub salmonelloza wywoływana bakterią – pałeczką salmonella enterica. Jej pierwszymi objawami są zwykle ostre bóle brzucha, gorączka i wymioty, które występują na 6-72h po spożyciu zakażonego jedzenia. Zakażenie może być wywołane surowymi jajkami, surowym mięsem z drobiu, a nawet mlekiem bądź majonezem. Warto uważać również na źle przechowywane kostki lodu i desery, a dzieciom w żadnym wypadku nie pozwalać na branie piasku z publicznej piaskownicy do buzi. U niemowląt lub osób starszych i osłabionych, zakażenie może rozwinąć się i przedostać do krwi, wywołując na przykład zapalenie dróg żółciowych, opon mózgowo-rdzeniowych, szpiku kostnego czy stawów.
• Czerwonka bakteryjna – również popularna choroba brudnych rąk. Najczęściej występuje latem i objawia się nagłymi kolkami, bólem brzucha, częstą biegunką i wysoką gorączką. Wywołana przez bakterię Shigella, którą mogą przenosić również muchy. Objawy mogą być na tyle silne, że mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu. Warto więc odpowiednio i systematycznie nawadniać organizm oraz eliminować bakterię z ustroju.

Za pośrednictwem brudnych rąk rozprzestrzeniają się także choroby dające objawy ze strony układu oddechowego, jak grypa, COVID-19, odra, różyczka.

Choroby brudnych rąk kryją się jeszcze pod wieloma innymi nazwami. Mogą to być zarówno bakteryjne jak i wirusowe zapalenia; zatrucia pokarmowe, czy choroby pasożytnicze. Nigdy jednak nie wolno lekceważyć nawet najmniejszych objawów, zwłaszcza u dzieci, które są najbardziej narażone na zakażenie i potrzebują silnej ochrony.

Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej to jak najprostsze                   i jak najkrótsze ogólne przedstawienie kompleksowej idei żywienia, której realizacja daje szansę na zdrowe długie życie oraz zachowanie sprawności intelektualnej i fizycznej do późnych lat życia.

Piramida zdrowego żywienia to opis nawyków, których należy przestrzegać podczas planowania codziennych posiłków. W jej najnowszej wersji położono także nacisk na aktywność fizyczną. Na poszczególnych poziomach piramidy żywieniowej znajdują się zasady zdrowego odżywiania, dzięki którym łatwiej jest przygotować smaczne i pełnowartościowe posiłki dla poszczególnych grup wiekowych. Kluczową ideą schematu jest pokazanie, że im wyżej umieszczono dany produkt, tym rzadziej powinien pojawiać się w jadłospisie. Celem stworzenia piramidy żywienia była popularyzacja zdrowego trybu życia, który wiąże się z zachowaniem sprawności intelektualnej oraz fizycznej.

Zasady zdrowego żywienia:

• Bądź codziennie aktywny fizycznie co najmniej godzinę dziennie (ograniczaj oglądanie telewizji, korzystanie z komputera i innych urządzeń elektronicznych do 2 godz.).
• Jedz regularnie 5 posiłków i pamiętaj o częstym piciu wody oraz myj zęby po jedzeniu.
• Jedz różnorodne warzywa i owoce jak najczęściej i w jak największej ilości.
• Jedz produkty zbożowe, zwłaszcza pełnoziarniste.
• Pij co najmniej 3–4 szklanki mleka dziennie (możesz je zastąpić jogurtem naturalnym, kefirem i – częściowo – serem).
• Jedz chude mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych oraz wybieraj tłuszcze roślinne zamiast zwierzęcych.
• Nie spożywaj słodkich napojów oraz słodyczy (zastępuj je owocami i orzechami).
• Nie dosalaj potraw, nie jedz słonych przekąsek i produktów typu fast food.
• Wysypiaj się, aby Twój mózg mógł wypocząć.
• Sprawdzaj regularnie wysokość i masę ciała.

Wszawica (pedikuloza) jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez wesz głowową. Jest to powszechny problem, który nie zawsze jest oznaką braku higieny. Do zarażenia może dojść w każdym wieku, chociaż najczęściej występuje ona u dzieci i młodzieży. Do zarażenia tymi pasożytami łatwiej dochodzi w dużych zbiorowiskach ludzkich (przedszkola, szkoły, internaty, akademiki, kolonie, obozy letnie, koszary, domy pomocy noclegownie). Wszawica jest chorobą pasożytniczą.

Najczęściej zarażają się dzieci przez kontakty bezpośrednie w trakcie zabawy oraz nie w pełni wyrobione nawyki higieniczne, np.stosowanie wspólnych przedmiotów (szczotki, spinki, grzebienie, ubrania, nakrycia głowy, pluszowe zabawki, materace, pościel).

Pierwszym sygnałem wskazującym na obecność wszawicy jest uporczywe swędzenie, najbardziej intensywny w miejscu występowania pasożytów tj. okolicy skroniowej, ciemieniowej i potylicznej głowy. Może temu towarzyszyć zaczerwienienie głowy, szczególnie na linii włosów lub za uszami. Mogą występować przeczosy tj. drobne ranki i zadrapania spowodowane uporczywym świądem i drapaniem. Konsekwencją tego jest uszkodzenie skóry głowy, które może prowadzi do stanów zapalny i otwiera drogę do zakażeń bakteryjnych i/lub grzybiczych. W skrajnych przypadkach na głowie osoby zarażonej wszawicą pojawia się tzw. „kołtun” tj. włosy zlepione ropno-surowiczą wydzieliną.

W przypadku zdiagnozowania wszawicy należy bezwzględnie leczyć nie tylko samego pacjenta, ale także obserwować i ewentualnie leczyć wszystkie osoby kontaktujące się blisko z pacjentem (rodzina). Do zwalczenia wszawicy konieczne jest zastosowanie odpowiedniego preparatu, który skutecznie likwiduje pasożyty. Obecnie stosowane są preparaty dostępne w aptekach. W trakcie leczenia należy bezwzględnie przestrzegać zasad i zaleceń co do sposobu użycia, tj. właściwej aplikacji, czasu działania oraz powtarzania kuracji. Po użyciu preparatu należy wyczesać włosy gęstym grzebieniem (zabieg ten usuwa martwe wszy oraz odklejone gnidy). Potem grzebień należy starannie oczyścić (można wykonać to przez zamrażanie lub zanurzenie we wrzącej wodzie).

Zastosowanie preparatu należy powtórzyć po 7-10 dniach. Specjalnym czynnościom poddane powinny być również rzeczy osobiste osoby zarażonej i osób z najbliższego otoczenia. Wszelkie ozdoby do włosów, grzebienie, szczotki należy wygotować lub zniszczyć. Ubrania, pościel należy wyprać w temperaturze co najmniej 60°C (temp. 53.5°C zabija wszy i ich jaja) lub chemicznie i wyprasować żelazkiem z funkcją pary szczególnie przy szwach. Rzeczy, których nie można wyprać trzeba spryskać preparatem owadobójczym, a następnie szczelnie zamknąć na 10 dni w foliowym worku, następnie wyczyścić na sucho lub mokro. W pomieszczeniach należy odkurzyć podłogę i meble. Pluszowe zabawki wyprać lub przetrzymać w zamrażalniku ok. 24-48 godzin.

Czas leczenia zależy od czasu trwania kuracji. Zasady i zalecenia co do sposobu użycia, tj. właściwej aplikacji, czasu działania oraz powtarzania kuracji znajdują się na opakowaniu i/lub ulotce dołączonej do opakowania odpowiedniego preparatu.

Dobre nawyki higieniczne i wiedza na temat wszawicy pozwolą na wczesne wykrycie obecności pasożytów i ich szybką eliminację. Najprostszym sposobem zapobiegania wszawicy jest w pierwszej kolejności edukacja, która powinna doprowadzić do powstania właściwych nawyków higienicznych od najmłodszych lat, związanych z korzystaniem z rzeczy osobistych (grzebienie, szczotki do włosów, ozdoby do włosów, itp.), zwłaszcza na kryć głowy.

Kolejnym krokiem jest systematyczna kontrola i sprawdzanie skóry głowy, a także właściwa jej pielęgnacja poprzez mycie włosów w miarę indywidualnych potrzeb (ale nie rzadziej niż raz w tygodniu), stosowanie odżywek ułatwiających rozczesywanie, codzienne czesanie i szczotkowanie włosów, związywanie dług ich włosów lub krótkie włosy ułatwiające pielęgnację

Zasady zapobiegania wszawicy

• dokonuj systematycznych przeglądów włosów dziecka (zwłaszcza okolic karku, skroni, za uszami),
• staraj się pamiętać o codziennym wyczesywaniu włosów,
• podczas zabawy z innymi dziećmi, treningów, zajęć grupowych, upinaj lub związuj włosy dziecka,
• przypominaj dzieciom o przestrzeganiu zasad higieny osobistej,
• uczulaj dzieci, aby nie wymieniały się z rówieśnikami rzeczami osobistymi (np. szczotką, grzebieniem, czapką).

W każdy trzeci czwartek listopada obchodzony jest Światowy Dzień Rzucania Palenia. Dzień ten ma już ponad 30-letnią tradycję. Pomysł zrodził się w USA w Californii, gdzie w 1974 roku zachęcono palaczy do odstawienia papierosów przynajmniej na jeden dzień i przekazania zaoszczędzonych w ten sposób pieniędzy, na cele charytatywne. Dwa lata później, za namową Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego, prawie milion Amerykanów rzuciło palenie na jeden dzień.

Jak rzucić palenie? Zrób to w 3 krokach.
Najważniejsza informacja jest taka, że można zapobiegać przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc! Aby uchronić się przed POChP lub znacząco zmniejszyć jej ryzyko, a także w przypadku kiedy jest już zdiagnozowana, poprawić jej leczenie należy bezwzględnie zaprzestać palenia papierosów.

Rzucenie palenia nie jest łatwe. Nie musisz zrobić tego w jeden dzień. Ale niech ten dzień będzie pierwszym. Ważna jest decyzja. I dobry plan. Jak zatem przygotować dobry plan i rzucić palenie w 3 krokach przeczytasz poniżej.

Krok 1. Motywacja
Motywacja jest warunkiem koniecznym, aby odnieść sukces i warto pamiętać, że budowanie motywacji oraz jej utrzymanie jest procesem, na który mamy wpływ. Motywacja nie jest stanem niezmiennym – albo się ja ma albo nie. Jest jak mięsień, który należy budować i trenować.
Jest wiele powodów aby rzucić palenie, ale tylko Ty wiesz dlaczego ważne to jest właśnie dla Ciebie. Spróbuj wyobrazić sobie siebie za kilka lat kiedy jesteś już wolny od uzależnienia. Jak wygląda Twoje życie? W jaki sposób się zmieniło? Czego jest więcej, a czego mniej? Co dzięki temu, że nie palisz robisz inaczej, co Ci się udaje? Zapisz wszystkie miłe rzeczy, których spodziewasz się doświadczyć jak już będziesz wolny od nałogu. Trzymaj ten spis zawsze pod ręką. Skup się na pozytywnych aspektach – niech droga ku wolności od uzależnienia będzie radosna i pełna nadziei na to, co czeka na jej końcu.
Warto też zastanowić się co utrudnia Ci podjęcie decyzji i wpływa negatywnie na proces budowania motywacji. Najczęściej są to przekonania dotyczące swoich możliwości, siły woli, roli jaką palenie spełnia w Twoim życiu, straty której doświadczysz jak rzucisz palenie etc. Porozmawiaj o tych przekonaniach z kimś bliskim, z kimś kto Ci będzie kibicował na drodze do zdrowia, z lekarzem czy terapeutą, byłym palaczem. To pomaga. Zastanów się też, które z tych przekonań to twarde fakty, a które to tylko przekonania fałszujące rzeczywistość i oddalające Cię od podjęcia decyzji.

Krok 2 Zadbaj o wparcie
Uzależnienie od nikotyny jest chorobą, a więc jak w przypadku wszystkich chorób, możesz sięgnąć po pomoc leków, a także specjalistów. Możesz wybierać spośród leków dostępnych w aptece bez recepty od lekarza. Są to: terapeutyczna nikotyna w postaci gum, plastrów, pastylek, sprayu oraz cytyzyna w postaci tabletek. Możesz również zwrócić się do lekarza i otrzymać receptę na bupropion lub wareniklinę. Warto przedyskutować dostępne opcje z lekarzem pierwszego kontaktu lub terapeutami z Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym.

Krok 3 Nie zrażaj się
Pamiętaj, że uzależnienie od nikotyny to choroba przewlekła i nawracająca, a to oznacza, że nawroty do palenia są częścią procesu zdrowienia. Nawet jeśli zdarzy Ci się „wpadka” i zapalisz papierosa, nie traktuj tego jako porażki, tylko etap na drodze do zdrowia. W takiej sytuacji staraj się nie sięgać po kolejnego papierosa lub rozpocznij ponownie proces rzucania. Najlepiej jak najszybciej.
A co to oznacza, że uzależnienie od nikotyny jest chorobą przewlekłą? To znaczy, że najprawdopodobniej nigdy nie będziesz wolny od uzależnienia i nawet po wielu latach abstynencji sięgnięcie po papierosa może sprawić, że wpadniesz na nowo w szpony nałogu. Nie próbuj zatem się sprawdzać i próbować „palić w sposób kontrolowany, od czasu do czasu”.

Powodzenia!

Zgodnie z opublikowanym przez WHO Światowym raportem na temat cukrzycy do 2030 r. będzie ona 7 z najczęstszych przyczyn zgonów.

W Polsce już co najmniej 3 mln Polaków choruje na cukrzycę, ale nawet 1 mln spośród nich nie zdaje sobie z tego sprawy, bo wciąż nie ma wykrytej choroby. Z uwagi na powszechność występowania tej choroby cukrzyca nazywana jest chorobą społeczną i cywilizacyjną.

Obchody Dnia Walki z Cukrzycą mają na celu podniesienie świadomości ludzi oraz okazanie wsparcia osobom chorym.

Profilaktyka  cukrzycy

• regularna kontrola poziomu glukozy we krwi oraz ciśnienia,
• redukcja masy ciała,
• regularna aktywność fizyczna dostosowana do wieku i możliwości,
• odpowiednia dieta, tj. produkty bogate w błonnik o odpowiednim indeksie glikemicznym,
• czytanie etykiet w poszukiwaniu ukrytego cukru, który kryje się w produktach przetworzonych, m.in. w skoncentrowanych produktach owocowych lub warzywnych, np. sokach owocowych, dżemach, sosach pomidorowych, keczupach.

Zachęcamy do wykonania profilaktycznego badania poziomu glikemii (cukru) we krwi. Należy pamiętać, że cukrzycę wywołują nie tylko skłonności genetyczne, ale również brak ruchu, nadwaga, zła dieta oraz nieregularne spożywanie posiłków. Konsultacja lekarska, zmiana trybu życia może zapobiec lub opóźnić rozwój choroby.

Obraz Steve Buissinne z Pixabay

To warto wiedzieć o HIV

Zakażenie HIV oznacza, że w organizmie człowieka znajduje się wirus nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. Wirus mnoży się i niszczy układ odpornościowy zakażonej osoby, który po pewnym czasie przestaje chronić organizm przed chorobami. Zakażenie HIV nie daje charakterystycznych objawów. Jeśli nie zrobi się testu diagnostycznego można nawet przez 10-12 lat nie wiedzieć o tym, że uległo się zakażeniu. Osoba, która nie wie, że żyje z HIV, może zachorować na AIDS. Może też zakażać innych.

To warto wiedzieć o AIDS

Nieleczone zakażenie HIV prowadzi do rozwoju AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. AIDS to końcowy etap NIELECZONEGO zakażenia HIV. To zespół chorób atakujących osoby zakażone HIV. Zaliczamy do niego różne infekcje i typy nowotworów. AIDS występuje po wielu latach trwania infekcji HIV u osób, które o swoim zakażeniu nie wiedzą. Osoby, które wiedzą o swoim zakażeniu objęte są nowoczesną terapią antyretrowirusową, która zapobiega wystąpieniu AIDS. Warto się testować!

Zakażeniu HIV można zapobiec!

W sytuacji narażenia na zakażenie HIV, takiej jak gwałt, zakłucie igłą niewiadomego pochodzenia lub inne zdarzenie, natychmiast zgłoś się do szpitala zakaźnego prowadzącego terapię antyretrowirusową. Listę takich szpitali wraz z całodobowymi telefonami znajdziesz na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS.

Im szybciej przyjmie się leki antyretrowirusowe (najlepiej w ciągu 2-3 godzin po zdarzeniu), tym większa szansa na uniknięcie zakażenia. Profilaktyka jest najbardziej skuteczna, jeśli zostanie wdrożona do 48 godzin od zdarzenia. Pamiętaj! Czas od zdarzenia do przyjęcia leków jest bardzo istotny!

Więcej informacji o HIV, AIDS, wykonaniu testu diagnostycznego i leczeniu znajduje się na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS.

FAKTY I MITY

CZY NAPRAWDĘ KAŻDY MOŻE ZAKAZIĆ SIĘ HIV LUB MIEĆ AIDS? 

TAK. Każdy, bez względu na pochodzenie rasowe, religię lub orientację seksualną, jeśli prowadzi życie seksualne lub ma kontakt z zakażoną HIV krwią, może nabyć zakażenie. Ani płeć, ani wiek, ani wykonywany zawód czy spełniane powołanie nie chronią przed zakażeniem. Przed zakażeniem chroni znajomość dróg transmisji i stosowanie metod zmniejszających ryzyko zakażenia.

CZY MOŻLIWE JEST WYLECZENIE HIV? 

NIE. Leki antyretrowirusowe nie są w stanie usunąć wirusa z organizmu osoby zakażonej, jednak hamują namnażanie się wirusa i spowalniają przebieg zakażenia.

CZY ISTNIEJE SZCZEPIONKA CHRONIĄCA PRZED ZAKAŻENIEM HIV? 

NIE. Wprawdzie badania nad szczepionką profilaktyczną trwają, jednak dotychczasowe próby nie powiodły się. Obecnie jedynym sposobem ochrony przed HIV pozostaje stosowanie w praktyce wiedzy o drogach zakażenia i sposobach zmniejszania ryzyka.

CZY HIV MOŻE PRZETRWAĆ POZA ORGANIZMEM CZŁOWIEKA? 

HIV jest wirusem, który do życia potrzebuje organizmu człowieka. Poza nim szybko ginie. Niszczą go wszelkie środki dezynfekcyjne, także woda z mydłem. Ginie w wyższych temperaturach (powyżej 56°C po kilku minutach, w 100°C – natychmiast)

CZY BYCIE DAWCĄ KRWI JEST BEZPIECZNE? 

W krajach rozwiniętych, w których używa się jednorazowego sprzętu, nie można zakazić się w ten sposób. Polska jest krajem bezpiecznym dla krwiodawców. W krajach rozwijających się może wystąpić takie ryzyko

CZY WIZYTA U DENTYSTY NIESIE RYZYKO ZAKAŻENIA? 

Leczenie dentystyczne nie powinno nieść za sobą żadnego ryzyka pod warunkiem, że wszystkie narzędzia są sterylizowane po każdym użyciu oraz stosowane jest postępowanie chroniące przed przenoszeniem infekcji.

Każdego roku dni od 1 do 10 grudnia są dedykowane działaniom na rzecz walki z gruźlicą i chorobami płuc. Skala tego problemu narasta, a tak jak w przypadku innych chorób, konieczne są tu regularne badania i odpowiednie zapobieganie. Wczesne wykrycie nieprawidłowości w obrębie płuc zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Wśród najczęściej występujących chorób płuc można wskazać przewlekłą obturacyjną chorobę płuc – POChP oraz raka płuc, gruźlicę.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)

POChP jest bardzo groźną chorobą, która skutkuje ciężką niewydolnością oddechową. Narażeni na nią są głównie nałogowi palacze, ale również grupa palaczy biernych, czy osoby, które z uwagi na wykonany zawód wdychają różnego rodzaju szkodliwe pyły i gazy w miejscu pracy. POChP objawia się kaszlem, nadmierną produkcją śluzu i dusznościami.

Rak płuc

Największym wrogiem naszych płuc jest palenie. To ono stanowi główną przyczynę raka płuc. Rak płuc jest niezwykle podstępny – rozwija się latami, często również bez alarmujących znaków w początkowym stadium. Zaniepokoić powinny nas jedna objawy takie jak: długotrwałe kaszel i duszności, brunatna lub krwawa wydzielina, która pojawia się przy odkrztuszaniu, czy osłabienie. Nie wolno nam również ignorować chrypy i bólu w klatce piersiowej.

Gruźlica

Prątek gruźlicy wywołujący gruźlicę odkryto już w 1882 roku. Postęp w nauce i wynalezienie szczepionki pozwalały żywić nadzieję na opanowanie tej choroby, jednak od lat 80. XX wieku ponownie stała się ona poważnym problemem w wielu krajach. Według badań z prątkiem gruźlicy miało kontakt nawet ok. 70% ludzi. Wśród głównych objawów wyszczególnić możemy kaszel, na początku suchy, później mokry, ciągłe zmęczenie, osłabienie powracające stany podgorączkowe.

Najważniejsze zasady profilaktyki chorób układu oddechowego

Główną zasadą profilaktyki chorób układu oddechowego jest rezygnacja z palenia tytoniu lub niesięganie w ogóle po pierwszego papierosa. Wiadomo, że zawiera on mnóstwo szkodliwych substancji –amoniak, tlenek węgla, butan, nikotynę, toluen, kwas stearynowy oraz arszenik. Pod wpływem nawet sporadycznego wdychania dymu papierosowego (i to nawet w przypadku biernych palaczy) wydolność organizmu zostaje obniżona. Dodatkowo palenie tytoniu zwiększa ryzyko i zaostrza ataki astmy, powoduje wystąpienie nowotworu krtani, gardła, płuc czy przełyku.

Kolejnym doskonałym sposobem na profilaktykę chorób układu oddechowego jest regularna aktywność fizyczna, która ma wpływ na prawidłowe rozwinięcie i zwiększenie pojemności płuc oraz wzmocnienie przepony i mięśni oddechowych. Ćwiczenia mają również pozytywny wpływ na ułatwienie wymiany gazowej.

Warto również zadbać o ograniczenie stresu i odpowiednią dietę, unikanie kontaktu z osobami chorymi i palaczami oraz regularne wietrzenie pomieszczeń.

Do zasad profilaktyki chorób układu oddechowego zalicza się również konkretne zalecenia związane z różnymi jednostkami chorobowymi. Są to między innymi:

• zapalenie płuc – brak kontaktu z chorymi, zadbanie o całkowite wyleczenie przeziębień i grypy, unikanie wychładzania organizmu,
• nieżyt nosa – przestrzeganie higieny, unikanie kontaktu z chorymi, ograniczenie ekspozycji na szkodliwe alergeny.
• gruźlica – szczepienia, badanie RTG płuc,
• alergia i astma oskrzelowa – unikanie lub ograniczenie kontaktu z alergenem, dbanie o czystość w pomieszczeniach i ich regularne wietrzenie.